تا ضمن توجه به تاثیر سرآمدها و تیزهوشان در فرایند پیشرفت و توسعه جامعه،‌به موضوع خلاقیت و اهمیت خلاق‌ها در روند رشد و شکوفایی جامعه اسلامی و انقلابی خود -یعنی ایران سرافراز - توجه بیش از پیش داشته باشیم.

صاحب‌نظران عقیده دارند تفکری می‌تواند به خلاقیت بینجامد که ویژگی‌های مربوط به خود را داشته باشد. آنان می‌گویند در تفکر خلاق، راه‌های غیرعادی و معمولی نظر فرد خلاق را به خود جلب می‌کند؛ پیچیدگی جریان کار در تفکر خلاق و عدم انتظام مراحل مختلف آن تفاوت دیگر آن با انواع تفکر عادی است.

آنچه تفکر خلاق را ممکن می‌سازد عبارت است از:کسب معلومات به همراه مهارت‌های عقلانی، محرک‌های حسی یا پاره‌ای از سرگرمی‌ها،‌ طرز تفکر انتقادی، ابتکار عمل و رهایی از جمود روانی، ایده‌آل‌ها و آرزوها،‌قدرت تخیل و مساعد بودن عوامل اجتماعی و فرهنگی.
خلاقیت و نوآوری آنچنان به هم عجین شده‌اند که ارائه تعریفی مستقل از هر کدام واقعا دشوار است اما برای تقریب ذهن می‌توان گفت:خلاقیت اشاره به قدرت ایجاد فکر و اندیشه‌ای نو دارد و نوآوری به معنای کاربردی کردن آن افکار نو و تازه است.

متاسفانه در نظام تعلیم و تربیت ما (خانواده، مدرسه و دانشگاه) نه تنها تلاش هدفدار برای کشف، رشد و تعالی خلاق‌ها و خلاقیت صورت نمی‌پذیرد بلکه به علت عدم آگاهی و عدم برخورداری از روش‌های‌نوین آموزش و تربیت، خلاقیت کشته می‌شود و کسی هم دادش درنمی‌آید!

با این توضیح مختصر باید یادآور شد که جهت اجرایی کردن نوآوری و دستیابی به شکوفایی، شایسته و بایسته است تا در اقدامی برنامه‌ریزی شده و با عزمی ملی تصمیم بگیریم تا خلاقیت و خلاق‌ها را به راستی دریابیم و بدانیم که اگر بخواهیم کارنامه درخشانی را در پایان سال ارائه دهیم باید به خلاقیت بپردازیم؛ زیرا نوآوری و شکوفایی بدون خلاقیت هرگز اتفاق نخواهد افتاد.

پیشروها، ‌برنده‌اند...

سرعت تغییرات و محدودیت منابع در جهان به نحوی است که آدمی به ناچار نیازمند کشف راه‌های نو و روش‌های جدید در زمینه‌های مختلف است؛ حقیقت این است که باید کوشش قابل ملاحظه‌ای صورت پذیرد تا تصویر وسیع، پربار و دقیق‌تری از آینده داشته باشیم. داشتن تصویر مناسب از آینده و موضوعاتی که در آن اتفاق خواهد افتاد ما را در مواجهه با مشکلات و نیازمندی‌های مقابله با آنها، آماده نگاه می‌دارد. به این ترتیب که اگر تصویر یک جامعه از آینده بیش از حد کوچک،‌کم مایه و احتمالا نادرست باشد، نظام آمادگی در برابر تغییر را ناکارآمد می‌کند و به همین دلیل است که می‌توان برآورد صحیح و مناسب از آینده را جزء مهم‌ترین پارامترهای مدیریتی جامعه به حساب آورد.

لازمه برآورد صحیح از آینده و پیش‌بینی راهکارهای مناسب و تاثیرگذار در مسئله و موضوع و در نتیجه ایستادگی و پاسخگویی بموقع در مواجهه با مشکلات و نیازمندی‌ها،‌این است که هم بیشتر بدانیم و هم بتوانیم پیشتر به دانایی‌ها و توانایی‌ها دست یابیم و با نوآوری، شکوفایی در استعدادها، توفیقات شگرف در عرصه‌های گوناگون را نصیب خود گردانیم.

بی‌تردید مدت زمان و میزان سرعت دستیابی به اطلاعات و دانایی‌ها و نیز مهارت‌یابی در استفاده زودتر و بهتر از منابع و امکانات می‌تواند عامل پیش برنده و موثری به حساب آید که قادر است از طریق ابتکار عمل،‌اظهار اقتدار کند.

اکنون که رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای(مدظله العالی) به حسب تشخیص و ضرورت، سال 1387 را به عنوان سال نوآوری و شکوفایی نامید‌اند، غرض این است که تلاش معنی‌دار،‌با شتابی منطقی در همه عرصه‌ها با منش و گرایش‌نوآورانه صورت پذیرد تا شکوفایی حاصل آید.

سرآمدها، تیزهوشان و نخبگان در جامعه ما می‌توانند از عوامل بسیار تاثیرگذار باشند ولی وقت آن رسیده است که به خلاقیت به عنوان عاملی بسیار کارساز، جهت دستیابی به نوآوری و شکوفایی در همه عرصه‌ها،‌ توجه شود.

خلاقیت، نقطه شروع برای هر نوآوری است که کاری سخت به حساب می‌آید ولی با همت آدمی، قابل وصول و دست یافتنی است.

بروز خلاقیت و برخورداری از نوآوری مستلزم این است تعداد زیادی از افرادی که دارای مهارت‌های گوناگون و مکمل هستند با یکدیگر کار کنند. در نوآوری تلاش می‌شود ایده‌های خلاق به صورت محصولات یا ارائه خدمات برنامه‌ریزی شده به مشتریان هزینه‌ها را بهبود بخشیده و درآمدهای جدید را ایجاد کنند و با افزایش بهره‌وری و استفاده بموقع و بهینه از عنصر زمان، پیشرفت و شکوفایی را به ارمغان آورند.

نوآوری محصول تصوری نو و بهره‌گیری از قوه ابتکار است که به بهره‌برداری در حد بالا از امکانات موجود منتهی می‌شود. پیشنهاد این است:

1 - در بلند مدت به موضوع خلاقیت و تربیت روحیه خلاقانه در نظام تعلیم و تربیت توجه اساسی شود.

2 - در کوتاه مدت با زمینه‌سازی‌های مناسب به خلاقیت که در پستوی اندیشه‌ها و تصمیم‌گیری مدیران زندانی شده است، ارزش‌گذاری در خورشأن داده شود.

3 - سازمان‌ها و نهادها با استقرار نظام پیشنهادها و گردش آزادانه نظرات و حذف موانع،‌ زمینه خلاقیت، ‌نوآوری و شکوفایی را فراهم آورند.

4 - همزمان با تاسیس سازمان‌های حامی تیزهوشان و نخبگان، به تاسیس انجمن‌های طرفدار خلاقیت و نوآوری همت گماشته شود؛ چه اینکه به شهادت تاریخ، غالب اختراعات و نوآوری‌ها در طول زندگی بشری و قرون اخیر، ‌از آن خلاق‌ها بوده است.


به نقل از سایت همشهری 17/1/1387